Diyetisyen Burcu Acun ile güvenli ek gıda rehberi

Bebeğiniz ek gıdaya geçmeye hazır olduğunda, doğal olarak “Ne verebilirim?”, “Ne sakıncalı olabilir?” gibi sorular aklınızdan geçiyor. Bu süreçte bazı gıdalar, bebeklerin hassas sindirim ve bağışıklık sistemi nedeniyle 1 yaş öncesinde uygun değildir.

Bu yazıda size, hem danışanlarıma hem de kendi klinik yaklaşımımda sıkça anlattığım 1 yaş öncesi yasak veya sınırlı tüketilmesi gereken besinleri sade ve anlaşılır şekilde aktarıyorum.

Neden Bazı Gıdalar 1 Yaşından Önce Verilmez?

Bebeklerin vücudu ilk yıl boyunca hızla gelişir fakat henüz tam olgunlaşmış değildir.
Bu nedenle bazı besinler:

• Alerji riskini artırabilir,
• Sindirim sistemini zorlayabilir,
• Boğulma tehlikesi oluşturabilir,
• Böbrek ve bağırsaklara gereksiz yük bindirebilir.

Doğru zamanda doğru besinlerle ilerlemek, bebeğinizin sağlıklı beslenme alışkanlıklarının temelini oluşturur.

1 Yaşından Önce Uzak Durulması Gereken Besinler

1. Bal

Bal doğal bir besin olsa da bebeklerde ciddi enfeksiyonlara neden olabilen bakteri sporları içerebilir. Bu nedenle 12 aydan önce bal kesinlikle verilmez.

✔ 1 yaşından sonra küçük miktarlarda başlanabilir.

2.Tuz ve Şeker

Bebeklerin böbrekleri yetişkinler kadar güçlü değildir.
Eklenen tuz böbrek yükünü artırır, şeker ise hem bağımlılık yapar hem de iştahı bozar.

✔ 1 yaş öncesi yemeklere tuz eklenmez,
✔ Tatlı tariflere şeker eklenmez,
✔ Bebek zaten doğal tatları bu dönemde en sağlıklı hâliyle öğrenir.

3.İnek Sütü (Doğrudan İçirilmesi)

Yoğurt ve peynir kontrollü şekilde başlanabilir fakat saf inek sütü içecek olarak 1 yaşından önce uygun değildir.

Neden?

• Sindirimi zordur.
• Demir eksikliğini tetikleyebilir.
• Alerjik yapısı daha güçlüdür.

✔ 1 yaşından önce sadece anne sütü veya uygun formül mama önerilir.

4.Yumurta Beyazı

Yumurta sarısı genelde 6. aydan sonra küçük miktarla başlanabilir.
Fakat yumurta beyazı alerji potansiyeli yüksek olduğu için 1 yaşından önce verilmez.

✔ 12. aydan sonra tam yumurtaya geçilebilir.

5.Kabuklu Deniz Ürünleri ve Bazı Balıklar

Midye, karides, istiridye gibi kabuklu deniz ürünleri alerji riski nedeniyle 1 yaş öncesinde uygun değildir.
Ağır metal içeriği yüksek büyük balıklar da tercih edilmez.

✔ 1 yaş sonrası, hekim veya diyetisyen önerisiyle kontrollü giriş yapılabilir.

6. Kafein İçeren ve İşlenmiş Gıdalar

• Çay, kahve, kakao, çikolata, kola
• Paketli meyve suları
• İşlenmiş et ürünleri (sosis, salam vs. )
  Bu gıdalar katkı maddeleri, kafein ve yüksek şeker içerdiği için bebek beslenmesinde tamamen yasaktır.

7.Boğulma Riski Taşıyan Sert Besinler

Bu yaş grubunda çiğneme ve yutma koordinasyonu tam gelişmemiştir. Bu nedenle:

• Üzüm (bütün halde)
• Kuruyemişler
• Sert havuç, elma parçaları
• Patlamış mısır
• Sert krakerler

gibi gıdalar boğulma riski nedeniyle 1 yaş öncesinde önerilmez.

✔ Sulu-yumuşak, ezilmiş ve uygun formda sunmak en güvenlisidir.

Ek Gıdada Güvende Kalmak İçin Mini Rehber

-Yeni bir gıdayı denerken 3 gün kuralı uygulayın.

-Gıdaları küçük miktarla tanıtın.

-Bebeğinizin gelişimine uygun kıvamlar tercih edin.

-Paketli atıştırmalıklardan uzak durun.

Her bebeğin ihtiyaçları farklıdır; doktor veya diyetisyen kontrolü altından ilerlemek en doğrusudur.

Anneler İçin İçimden Gelenler

Sevgili anneler,
Bebeğinizin ilk yılı; tat duyusunun, alışkanlıklarının ve bağırsak sağlığının temellerinin atıldığı önemli bir dönemdir. Bu dönemde doğru gıdalarla ilerlemek, ileriki yıllarda hem iştahını hem genel sağlığını olumlu etkiler. Bu dönem aynı zamanlar bebeklerin besinlerle olan iletişimini, attığı temelleri de içinde barındırır.

Ben de bir diyetisyen olarak bu süreçte yanınızda olmaktan, sorularınızı cevaplamaktan büyük mutluluk duyuyorum.
DiyetTarifler ailesi her zaman sizinle. 🌿💛